Wsparcie badań przesiewowych w kierunku raka płuca w Europie
„THE STRENGTHENING THE SCREENING OF LUNG CANCER IN EUROPE – SOLACE ”
Opis projektu:
Rak płuca jest jedną z głównych przyczyn zgonów z powodu raka w Europie. Wykrycie raka płuca we wczesnym stadium radykalnie poprawia rokowanie chorych.
Skuteczność badań przesiewowych metodą niskodawkowej tomografii komputerowej (NDTK) w zdefiniowanych grupach ryzyka została dobrze udokumentowana w badaniach klinicznych NELSON1, LUSI2, NLST3. Jest to powszechnie uznane celowe działanie w ramach profilaktyki wtórnej raka płuca, co zostało potwierdzone w stanowisku Komisji Europejskiej w 2023 roku4 .
Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc (IGICHP) jest polskim partnerem europejskiego projektu SOLACE (https://europeanlung.org/solace/)
Głównym celem projektu SOLACE jest poprawa efektywności realizowanych programów wczesnej diagnostyki raka płuca metodą niskodawkowej tomografii komputerowej poprzez likwidację barier geograficznych, społecznych i ekonomicznych, ograniczających dostęp dla osób z grup ryzyka do badań profilaktycznych NDTK.
SOLACE jest współfinansowany w ze środków programu EU4HEALTH oraz Ministerstwa Zdrowia RP. Konsorcjum europejskie tworzą 33 ośrodki z 15 krajów UE, a koordynatorem działań jest EIBIR (European Institute for Biomedical Imaging Research). Projekt jest inicjatywą Europejskiego Towarzystwo Chorób Płuc (European Respiratory Society) oraz Europejskiego Towarzystwa Radiologów (European Society for Radiology).
2 Becker N, Motsch E, Trotter A. et al. Lung cancer mortality reduction by LDCT screening—Results from the randomized German LUSI trial. Int J Cancer. 2020 Mar 15;146(6):1503-1513. doi: 10.1002/ijc.32486. Epub 2019 Jun 20.
3 National Lung Screening Trial Research Team; Aberle DR, Adams AM, Berg CD, et al. Reduced lung-cancer mortality with low-dose computed tomographic screening. N Engl J Med. 2011 Aug 4;365(5):395-409. doi: 10.1056/NEJMoa1102873. Epub 2011 Jun 29.
4 Council of the European Union. Council Recommendation of 9 December 2022 on strengthening prevention through early detection: a new EU approach on cancer screening replacing Council Recommendation 2003/878/EC. Off J Eur Union. 2022/C 473/01
Aktywności projektowe w Polsce :
Działania edukacyjno-informacyjne
Planowane są działania edukacyjne skierowane do społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem osób z grup ryzyka. Ich celem jest propagowanie badań przesiewowych w kierunku raka płuca, poprzez informowanie o potencjalnych korzyściach wynikających z badań profilaktycznych, wyjaśnienie ewentualnych wątpliwości odnośnie narażenia na promieniowanie i bezpieczeństwa, a także omawianie wpływu palenia na ryzyko rozwoju raka płuca oraz propagowanie programu pomocy palącym.
Planowane są działania edukacyjne dla personelu medycznego, m in. przeprowadzenie warsztatów i kampanii informacyjnej mającej na celu podniesienie wiedzy na temat NDTK wśród lekarzy, w tym lekarzy pierwszego kontaktu, specjalistów chorób płuc i chirurgii klatki piersiowej. Materiały informacyjne będą dystrybuowane m.in. w powiatowych zakładach opieki zdrowotnej i poradniach pulmonologicznych.
Regionalne akcje badań przesiewowych za pomocą Mobilnego Centrum niskodawkowej tomografii komputerowej
Równoczasowo do akcji promocyjnej i informacyjnej, w wybranych lokalizacjach na terenie Polski, planowana jest kampania rekrutacyjna skierowana do różnych grup społecznych, a także program.
Jej główne cele to wzmacnianie świadomości i zachęcanie do udziału w badaniach profilaktycznych:
– kobiet;
– grup o wysokim ryzyku zachorowania na raka płuca, w szczególności chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POCHP);
– osób ze społeczności o niskim udziale w dotychczas realizowanych programach skriningowych w kierunku raka płuca.
BEZPŁATNY PROGRAM BADAŃ PRZESIEWOWYCH
W KIERUNKU RAKA PŁUCA METODĄ NDTK
W ramach projektu SOLACE, po raz pierwszy w Polsce, planujemy wykorzystanie mobilnego centrum badań tomografii komputerowej do realizacji badań przesiewowych w kierunku raka płuca dla osób z grup wysokiego ryzyka, w szczególności w społecznościach oddalonych od centrów diagnostycznych, zwłaszcza wiejskich. Mobilne centrum tomografii komputerowej zostanie skierowane do regionów z niską zgłaszalnością do badania NDTK, wytypowanych na podstawie poprzedniego programu wczesnego wykrywania raka płuca pt. „Ogólnopolskiego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Płuca (WWRP) za Pomocą Niskodawkowej Tomografii Komputerowej (NDTK) – połączenie prewencji wtórnej z pierwotną w celu poprawy świadomości dotyczącej raka płuca wśród społeczeństwa i personelu ochrony zdrowia” realizowanego przez Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc i inne ośrodki.
Kryteria włączenia
Program badań przesiewowych kierowany jest do osób w wieku 55-74 lat z wywiadem palenia papierosów, co najmniej 20 paczkolat. Dodatkowo obejmie również osoby od 50 roku życia, które nadal palą lub zaprzestały palenia w ostatnich 15 latach, o ile występują dodatkowe czynniki ryzyka (bierne palenie, ekspozycja na radon, środowiskowe i zawodowe narażenie na karcynogeny, przewlekłe choroby płuc jak: przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP), samoistne włóknienie płuc (IPF), rak płuca w wywiadzie lub rak stwierdzony u członków najbliższej rodziny.
Przygotowanie szeregu analiz i opracowań nauko-badawczych
Na podstawie uzyskanych danych, powstaną m.in. liczne opracowania naukowo-badawcze oraz dokumenty techniczne i metodologiczne pozwalające na skuteczne wdrożenie programu w kierunku wykrywania raka płuca w krajach UE, w dostępie otwartym, w ramach
Internetowego Centrum Wiedzy SOLACE (platforma IT).
Ramy czasowe trwania Programu: 2023-2026 rok
Kontakt
Koordynator naukowy projektu SOLACE w Europie,
Koordynator projektu SOLACE w Polsce
Prof. Dr hab. n. med. Joanna Chorostowska-Wynimko
Adres
Telefon/fax
Adres e – mail
Ul. Płocka 26, 01-138 Warszawa
+48 22 43 12 158
immuno@igichp.edu.pl, solace@igichp.edu.pl
