Rezonans Magnetyczny
Badanie jest przeprowadzane aparatem Siemens Avanto 1,5 T.
Rezonans magnetyczny jest metodą obrazowania wykorzystującą pole magnetyczne, nie wymaga użycia promieni rentgenowskich. Badanie jest bezbolesne, trwa od 20 minut do ok. godziny.
W trakcie badania pacjent, w pozycji leżącej na plecach, znajduje się w tunelu magnesu. Tunel jest klimatyzowany i oświetlony oraz wyposażony w kamerę, dzięki której leżący w nim pacjent jest widoczny dla personelu na ekranie monitora. Interkom pozwala pacjentowi kontaktować się z technikiem. W tunelu aparatu, w trakcie badania, panuje duży hałas, który jest charakterystyczny dla pracy rezonansu magnetycznego. Pacjent jest chroniony przed tym hałasem przez specjalne słuchawki, w których również słyszy polecenia technika np. dotyczące chwilowego zatrzymania oddechu. W trakcie badania pacjent musi pozostawać w bezruchu, w przeciwnym razie uzyskane obrazy nie będą czytelne, a „poruszone” sekwencje trzeba będzie powtarzać, co wydłuży czas skanowania. Podczas badania rezonansu magnetycznego pacjent przebywa w silnym polu magnetycznym, co oznacza, że z uwagi na wymagania bezpieczeństwa nie może posiadać przy sobie żadnych przedmiotów metalowych (także kluczy czy monet). Nie wolno również wnosić do pokoju badań urządzeń wrażliwych na pole magnetyczne, które mogą ulec zniszczeniu np. aparatów słuchowych, zegarków, telefonów komórkowych oraz kart kredytowych. Ze względu na pole magnetyczne istnieją ważne przeciwwskazania do badania rezonansu magnetycznego (jak np. rozrusznik serca lub neurostymulator) wymienione szczegółowo w formularzu zgody na badanie rezonansu magnetycznego, który należy uważnie przeczytać i wypełnić przed badaniem. Każdą wątpliwość dotyczącą przeciwwskazań do badania prosimy wyjaśnić z personelem Pracowni.
Przy niektórych badaniach istnieje konieczność dożylnego podania środka kontrastowego. Środki kontrastowe stosowane w rezonansie różnią się od tych stosowanych przy tomografii komputerowej i nie zawierają jodu. Reakcje uczuleniowe na kontrast są bardzo rzadkie. Należy jednak poinformować personel o reakcjach uczuleniowych na leki czy kontrasty, jeśli wystąpiły one w przeszłości.
pracowanie: Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc
Tomografia Komputerowa
Charakter i przebieg badania
Badania wykonywane są przy użyciu 64 rzędowego tomografu komputerowego CT Revolution GSI firmy GE Medical Systems Polska.
Tomografia komputerowa jest nowoczesną nieinwazyjną techniką diagnostyczną wykorzystującą promieniowanie rentgenowskie i komputerowe przetwarzanie danych w celu uzyskania obrazów badanych narządów i struktur.
Narażenie na promieniowanie jest monitorowanie przez stały program kontroli jakości. Wszyscy pacjenci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi mają zapewnioną ochronę radiologiczną. Szczególne znaczenie przywiązuje się do ochrony kobiet w ciąży i dzieci.
Badanie wykonywane jest przez technika elektroradiologii pod nadzorem lekarza radiologa i trwa zwykle (łącznie z czynnościami przygotowawczymi) od kilku do kilkunastu minut.
W czasie badania pacjent leży nieruchomo, zwykle na plecach, na specjalnym stole, przesuwającym się przez okole aparatu. Pacjent może być proszony o wstrzymanie oddechu na kilka do kilkunastu sekund. Podczas badania pacjent ma ciągłą możliwość kontaktu z technikiem i lekarzem – aparat posiada prosty system komunikacji głosowej tzw. intercom.
W czasie badania pacjent powinien natychmiast zgłosić wszelkie nagłe dolegliwości. W razie ich wystąpienia badanie może być w każdej chwili przerwane, w celu oceny tych objawów i wdrożeniu właściwego postępowania medycznego. Badanie może być również przerwane z przyczyn technicznych np. awarii aparatu.
Przygotowanie do badania bez środka kontrastowego
Pacjent zwykle nie musi być specjalnie przygotowany.
Środki kontrastowe
Większość badań tomografii komputerowej wymaga dożylnego podanie środka kontrastowego. Dożylne podanie środka kontrastowego może powodować wystąpienie reakcji niepożądanych o różnym nasileniu. Aktualnie stosowane nowoczesne jodowe niejonowe środki kontrastowe cechują się niskim ryzykiem występowania objawów niepożądanych. Przeważająca ich część zaliczana jest do niegroźnych dla zdrowia i życia powikłań lekkich. U ok. 1-2 % pacjentów stwierdza się reakcje umiarkowane nie zagrażające życiu, ale wymagające leczenia. Reakcje ciężkie stanowiące zagrożenie dla życia występują niezwykle rzadko.
W przypadku badania z dożylnym podaniem środka kontrastowego pacjent powinien być na czczo (nie przyjmować pokarmów stałych co najmniej 4 – 5 godzin przed badaniem). W celu odpowiedniego nawodnienia organizmu należy wypić, co najmniej 1 litr wody najpóźniej 2 godz. przed badaniem; wskazane jest także picie wody po badaniu.
Badania jamy brzusznej, miednicy wymagają ponadto doustnego podania wody bezpośrednio przed badaniem.
Pacjent, któremu podano dożylnie środek cieniujący pozostaje pod nadzorem przez 30-40 minut i zwalniany jest dopiero po usunięciu wkłucia dożylnego.
Opracowanie: Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc
Badanie Spirometryczne
Badanie spirometryczne polega na pomiarach objętości powietrza wdychanego do i wydychanego z płuc. Spirometr rejestruje wiarygodne wyniki jedynie wtedy gdy badana osoba wykonuje wdechy i wydechy z pełnym zaangażowaniem wkładając w nie maksimum wysiłku.
PRZEBIEG BADANIA
- Pacjent siada wygodnie na krześle z wyprostowanymi plecami i trzymając wyprostowaną głowę,
- Pielęgniarka dokładnie tłumaczy przebieg badania,
- Pielęgniarka prosi o usunięcie z ust pomadki, kremu lub innego kosmetyku.
ETAPY WYKONANIA BADANIA 1. Należy założyć zacisk na nos i włożyć ustnik do ust, obejmując go szczelnie wargami i zębami, tak aby powietrze nie przeciekało poza ustnikiem, 2. Badanie rozpoczyna się od kilku spokojnych, swobodnych oddechów 3. Następnie należy spokojnie, ale do końca, wydmuchać całe powietrze z płuc, 4. Potem należy dość szybko nabrać jak najwięcej powietrza do płuc (płynny najgłębszy oddech), 5. Zaraz po tym z całej siły, gwałtownie wydmuchać powietrze, 6. Wydmuchiwanie powinno trwać jak najdłużej, aż do całkowitego opróżnienia płuc (nasilony najdłuższy możliwy wydech), 7. Po opróżnieniu płuc należy szybko, energicznie nabrać jak najwięcej powietrza (szybki pełen wdech). Takie manewry oddechowe, czyli maksymalny wydech, pełen wdech, a następnie gwałtowny długi wydech zakończony najgłębszym wdechem będą powtarzane kilkakrotnie. Pielęgniarka będzie pomagała wykonać badanie przekazując odpowiednie polecenia. Procedura badania wymaga, aby pielęgniarka czyniła to podniesionym głosem, o czym z góry uprzedzamy. Mamy nadzieję że Pan/P ani również zależy, aby badanie było rzetelne. Liczymy na współpracę i włożenie maksymalnego wysiłku w wykonanie badania.
Bronchoskopia
Wziernikowanie tchawicy i oskrzeli (bronchoskopia) umożliwia dokładne ustalenie przyczyny Panią/Panem dolegliwości i ustalenie rozpoznania zmian chorobowych. Przed badaniem lekarz będzie rozmawiać z Panią/Panem o konieczności przeprowadzenia planowanego postępowania i zapozna Panią/Pana z ryzykiem i skutkami ubocznymi, aby mogła/mógł Pani/Pan podjąć świadomą zgodę.
Jak przeprowadza się wziernikowanie?
Najczęściej badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i/lub premedykacji dożylnej (zastrzyk uspokajający) ze znieczuleniem miejscowym. Podczas wziernikowana wprowadza się giętki instrument optyczny (endoskop) przez usta lub przez nos do krtani, tchawicy i oskrzeli. Jeżeli zachodzi potrzeba, przy pomocy małych kleszczyków pobiera się wycinki ze zmiany chorobowej uwidocznionej w czasie badania lub z pozornie prawidłowej tkanki. Pobieranie wycinków może być odczuwalne, nieprzyjemne ale nie powinno być bolesne.
W przypadku biopsji EBUS wprowadzany jest bronchoskop z miniaturową sondą usg. Jeżeli w obrazie usg pojawi się zmiana w śródpiersiu, to wykonuje się nakłucie
z pobraniem materiału tkankowego do badania histopatologicznego.
Jeżeli w trakcie wziernikowania przewidywane jest postępowanie lecznicze (np. poszerzenie zwężonego oskrzela, założenie wewnętrznej protezy) to przed zabiegiem zostanie Pani/Pan o tym poinformowany.
Jakie przygotowania są potrzebne?
Aby uniknąć odruchów wymiotnych podczas wziernikowania, w dniu badania należy być na czczo, tzn. co najmniej na 5 godzin przed badaniem nie powinno się przyjmować napojów ani jedzenia. Należy powstrzymać się od palenia tytoniu oraz e-papierosów.
Osoby leczone na nadciśnienie tętnicze, choroby serca, padaczkę muszą przyjąć zalecane poranne dawki leków popijając niewielką ilością wody i dalej pozostawać na czczo.
Przed badaniem nie wolno przyjmować porannej dawki insuliny ani tabletek obniżających stężenie glukozy we krwi, a także nie wolno przyjmować tabletek ani zastrzyków przeciwkrzepliwych tj. „rozrzedzających” krew.
Przed badaniem należy wyjąć protezy zębowe (nie stosować wcześniej past mocujących) i zabezpieczyć je wraz z innymi rzeczami osobistymi w osobnej kosmetyczce/worku strunowym.
Z jakim ryzykiem i powikłaniami należy się liczyć?
Wziernikowanie dróg oddechowych: krtani, tchawicy i oskrzeli jest obecnie postępowaniem o minimalnym ryzyku powikłań. Bardzo rzadko mogą wystąpić komplikacje które w wyjątkowych przypadkach mogą być niebezpieczne dla życia pacjenta, pomimo zachowania ostrożności i staranności w czasie wykonywania badania.
Należy wymienić:
- Krótkotrwała chrypka, niewielkie krwioplucie, gorączka to najczęstsze powikłania po badaniu, które nie wymagają interwencji lekarza. Jeżeli występują bóle lub inne dolegliwości (np. zawroty głowy, nudności, wymioty treścią krwistą), prosimy o natychmiastowe powiadomienie lekarza.
- Uszkodzenia ściany krtani, tchawicy lub oskrzela przez endoskop i/lub dodatkowe narzędzia (kleszczyki, szczoteczka biopsyjna, igła) mogą spowodować wystąpienie odmy opłucnowej i niekiedy wymagać operacji mającej na celu usunięcie powstałego uszkodzenia.
- Niezmiernie rzadko występują większe krwawienia po pobraniu wycinka ze zmiany lub ściany narządu. Wtedy w czasie badania przez endoskop podaje się leki hamujące krwawienie. Krwioplucie może utrzymywać się do 24 godzin.
- Rzadko zdarza się utrudnienie oddychania, a nawet zatrzymanie oddechu. W takim przypadku konieczna może być intubacja (wprowadzenie specjalnej rurki przez krtań do tchawicy). Bardzo rzadko obserwuje się zaburzenia czynności serca i układu krążenia, w a szczególności – po podaniu środków uspokajających lub reakcja nadwrażliwości na podane leki znieczulające. Dozór lekarza i pielęgniarki podczas, a także i po badaniu, znacznie zmniejsza takie niebezpieczeństwo.
- Bardzo rzadko zdarzają się powikłania, takie jak np. zakażenie krwi, skaleczenie lub uszkodzenia uzębienia w przypadku luźno osadzonych zębów lub niewyjętych ruchomych protez zębowych.
Na co należy zwrócić uwagę?
Jeżeli wykonano znieczulenia gardła i krtani i/lub podano zastrzyk uspokajający, to przez okres co najmniej 1,5 godziny po zabiegu nie wolno nic jeść ani pić ponieważ upośledzony jest odruch połykania. Przyjęcie jedzenia lub płynów może spowodować zachłyśnięcie treści do dróg oddechowych. Co do dalszego przyjmowania pokarmów, proszę koniecznie zastosować się do zaleceń lekarza.
Jeżeli otrzymała Pani/Pan zastrzyk uspokajający (premedykacja) to nie wcześniej niż po 24 godzinach prowadzić pojazdy, obsługiwać niebezpieczne urządzenia i/lub maszyny. Ponadto w tym samym okresie nie należy podejmować żadnych ważnych decyzji.
W sytuacji, gdy wziernikowanie wykonuje się ambulatoryjnie, należy zapewnić sobie opiekę osoby towarzyszącej po badaniu i w drodze do domu. Proszę także zapytać lekarza czy w domu będzie potrzebna opieka.
Jeżeli występują bóle lub inne dolegliwości (np. zawroty głowy, nudności, wymioty treścią krwistą) to proszę natychmiast powiadomić o tym lekarza.
Jeżeli występują bóle lub inne dolegliwości (np. zawroty głowy, nudności, wymioty treścią krwistą) proszę natychmiast powiadomić lekarza.