25 września obchodzimy Światowy Dzień Chorób Płuc, ustanowiony z inicjatywy międzynarodowych towarzystw naukowych i organizacji pacjenckich, aby zwrócić uwagę na znaczenie zdrowia układu oddechowego. To okazja, aby podkreślić rolę profilaktyki, diagnostyki i leczenia chorób płuc, które należą do najczęstszych przyczyn chorobowości i przedwczesnych zgonów na świecie. W tym roku Światowy Dzień Chorób Płuc obchodzimy pod hasłem: „Zdrowe płuca – zdrowe życie”. To przypomnienie, że troska o układ oddechowy powinna być elementem codziennej dbałości o zdrowie, podobnie jak kontrola ciśnienia tętniczego czy poziomu cukru we krwi.
Dlaczego zdrowie płuc jest tak ważne?
Układ oddechowy odpowiada za dostarczanie tlenu do każdej komórki naszego ciała. Gdy płuca chorują, cierpi cały organizm. Choroby takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma, gruźlica, rak płuca czy włóknienie płuc znacząco obniżają jakość życia, a w wielu przypadkach prowadzą do śmierci. Szacuje się, że choroby płuc dotyczą ponad miliarda ludzi na świecie.
Czynniki ryzyka
- Do najważniejszych czynników ryzyka chorób płuc należą:
- palenie tytoniu i narażenie na bierne palenie,
- zanieczyszczenia powietrza (zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne),
- czynniki zawodowe (np. pyły, chemikalia),
- infekcje dróg oddechowych,
- predyspozycje genetyczne.
Świadomość i unikanie tych czynników jest podstawą profilaktyki.
Profilaktyka i wczesna diagnostyka
Wiele chorób płuc rozwija się bezobjawowo, dlatego kluczowe znaczenie ma wczesna diagnostyka. Regularne badania spirometryczne, kontrola stanu zdrowia u osób z grup ryzyka oraz zgłaszanie się do lekarza przy przewlekłym kaszlu, duszności czy nawracających infekcjach może uratować życie.
Równie ważne są działania profilaktyczne:
- całkowite unikanie palenia tytoniu,
- aktywność fizyczna i zdrowa dieta,
- szczepienia ochronne (m.in. przeciw grypie i COVID-19),
- dbałość o czyste powietrze i warunki życia.
Rola Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc
Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc od ponad 70 lat prowadzi działalność kliniczną, naukową i edukacyjną, skupiając się na zwalczaniu chorób układu oddechowego. Zespół specjalistów Instytutu opracowuje nowoczesne metody diagnostyki i leczenia, a także wspiera działania profilaktyczne i edukacyjne na rzecz zdrowia publicznego.
Zachęcamy do zapoznania się z danymi dotyczącymi chorób układu oddechowego w Polsce pod adresem: PL – International Respiratory Coalition.