Dnia 5 sierpnia 2025 roku w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc odbyły się uroczystości upamiętniające 81. rocznicę tragicznych wydarzeń z sierpnia 1944 roku – jednej z najczarniejszych kart historii Warszawy. Tego dnia, podczas eksterminacji ludności cywilnej Woli przez niemieckie oddziały, życie stracili pracownicy i pacjenci dawnego Szpitala Wolskiego, który mieścił się w obecnej siedzibie Instytutu.
W masowej egzekucji zginęli lekarze, studenci medycyny, personel pomocniczy, kapelan oraz dyrektor szpitala – dr Józef Marian Piasecki. Szpital, mimo tragicznych okoliczności wojny, był wówczas miejscem nie tylko leczenia, ale także czynnego oporu wobec okupanta – tu udzielano pomocy rannym żołnierzom podziemia, a także prowadzono tajne komplety dla studentów medycyny, kształcąc przyszłych lekarzy w duchu patriotyzmu i odpowiedzialności.
Tegoroczna uroczystość zgromadziła liczne grono byłych i obecnych pracowników Instytutu, a także gości zewnętrznych, w tym delegację Biura Rzecznika Praw Pacjenta, z Panem Jakubem Adamskim, Dyrektorem Departamentu Współpracy, na czele. Wszystkich zebranych serdecznie powitała Dyrektor Instytutu prof. dr hab n.med.Ewa Augustynowicz-Kopeć, która w swoim wystąpieniu przypomniała o chlubnej i niezwykle ważnej roli, jaką placówka ta odegrała w czasie okupacji, stając się nie tylko szpitalem, ale również miejscem heroicznej walki o życie, godność i wolność.Następnie odbył się Apel poległych, który od wielu lat prowadzi dr Emil Wojda. W poruszającym wystąpieniu przypomniał dramatyczne wydarzenia z 5 sierpnia 1944 roku, oddając hołd wszystkim ofiarom – tym znanym z imienia i nazwiska, i tym, których los pozostaje nieznany, lecz trwa w pamięci pokoleń.
Uroczystości zakończył marsz pamięci, podczas którego uczestnicy w skupieniu i zadumie przeszli ulicami Płocką i Górczewską na miejsce straceń u zbiegu ul. Górczewskiej i Alei Prymasa Tysiąclecia – tam, gdzie 5 sierpnia 1944 roku rozegrała się jedna z największych zbrodni niemieckich na ludności cywilnej Warszawy.
Ostatnim punktem marszu było złożenie hołdu pod Pomnikiem Szpitala Wolskiego, który znajduje się przy Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc, na rogu ulic Płockiej i Górczewskiej. Monument – 3-metrowa marmurowa płyta dłuta Pawła Pietraszewskiego, z której wyłania się dramatyczna w wyrazie postać – upamiętnia lekarzy, pielęgniarki, personel pomocniczy i pacjentów zamordowanych 5 sierpnia 1944 roku. Wymowny napis głosi:
„Pamięci pracowników i chorych Szpitala Wolskiego rozstrzelanych 5 sierpnia 1944 roku.”
W ciszy i z głębokim szacunkiem uczestnicy uczcili pamięć pomordowanych – tych, którzy służyli życiu, a oddali własne.
„Pamiętamy, bo jesteśmy im to winni.”
